Kiedy donos jest uzasadniony?

Donos to słowo, które nie wywołuje pozytywnych skojarzeń. Pomimo tego pisanie donosów nie jest rzadkim zjawiskiem. Polacy chętnie skarżą się różnym instytucjom na pracodawców, sąsiadów, przedsiębiorców i na członków rodziny.

Przesłanki, jakimi kierują się autorzy donosów, są bardzo zróżnicowane. Nie zawsze w rachubę wchodzą zawiść i chęć zrobienia komuś na złość, chociaż dość często skarżący się myślą właśnie w tych kategoriach. W skargach opisywane są rozmaite sytuacje, np. że pracodawca notorycznie łamie kodeks pracy i dopuszcza się mobbingu wobec pracowników lub że sprzedawca celowo nie nabija wszystkich produktów na kasę fiskalną, bo chce uniknąć płacenia wyższych podatków. Podobnych przykładów można podać bardzo wiele. Czy skarga wnoszona jest słusznie, czy nie – nad tym da się dyskutować. Niemniej faktem jest to, że nie wolno godzić się na niewłaściwe postawy i na nieprzestrzeganie przepisów.

Uzasadniony donos – czyli jaki?

Każdy, kto zamierza napisać donos – do ZUS, urzędu skarbowego, sanepidu lub jakiejkolwiek innej instytucji – powinien zastanowić się, dlaczego chce to zrobić. To bardzo ważne, ponieważ urzędnicy nie zajmują się pismami, których autorzy pomijają fakty, dając jedynie upust swym żalom i zazdrości. Zwykłe lanie wody nikogo nie skłoni do przeprowadzenia kontroli, dlatego aby donos był uzasadniony, musi spełniać istotny warunek. Pismo powinno zawierać konkretne informacje poparte dowodami w postaci m.in. zdjęć, nagrań audio i wideo, zeznań świadków etc. Ma odnosić się do przypadków łamania prawa, a nie do osobistych porachunków. Trzeba przy tym pamiętać, że niesłuszne, bezpodstawne i świadome oskarżenie kogoś o popełnienie przestępstwa pociąga za sobą określone konsekwencje.

Wskazane jest, aby donosu podpisał się z imienia i nazwiska, przy czym nie musi godzić się na ujawnienie swoich danych osobowych – instytucja, do której adresowany jest donos, ma w obowiązku zachować je w tajemnicy. Anonimy są rozpatrywane tylko wtedy, kiedy zawarte w nich informacje pozwalają przypuszczać, iż doszło do popełnienia poważnego przestępstwa.